Vụ nổ tia gamma (viết tắt là GRB) là loại vụ nổ năng lượng mạnh nhất được biết đến trong vũ trụ. Nó cũng là một trong những hiện tượng bí ẩn nhất trong thiên văn học hiện đại và được cho là do va chạm của các vật thể sao như sao đôi, hoặc nó có nghĩa là một lỗ đen vừa được sinh ra từ một vụ nổ siêu tân tinh, và thời gian tồn tại của nó là từ vài phần nghìn giây đến vài giờ.
NASA cho biết trong một thông cáo báo chí rằng, vụ nổ tia gamma lần đầu tiên được quan sát bởi Kính viễn vọng Không gian Tia Gamma Fermi của NASA và Đài quan sát Neil Grays Swift, và được đặt tên là “GRB 221009A”.
Các nhà thiên văn học cho rằng sự kiện “GRB 221009A” xảy ra theo hướng Nhân Mã, cách Trái Đất khoảng 2,4 tỷ năm ánh sáng. Người ta suy đoán rằng rất có thể một ngôi sao khổng lồ có khối lượng gấp nhiều lần Mặt Trời đã sụp đổ trong một vụ nổ siêu tân tinh và hình thành một lỗ đen, kết quả tạo thành thứ ánh sáng chói mắt, kéo dài hơn 10 giờ, được ước tính là sáng hơn 10 lần so với các vụ nổ tia gamma khác, và là vụ nổ vũ trụ mạnh nhất từng được phát hiện, thậm chí vì quá sáng, vệ tinh phát hiện tia gamma của NASA được kích hoạt nhiều lần, trong khi tia gamma thông thường chỉ được kích hoạt một lần.
Fascinating: NASA’s Swift, Fermi Missions Detect Exceptional Cosmic Blast
Swift’s X-Ray Telescope captured the afterglow of GRB 221009A about an hour after it was first detected.
(Credit: NASA/Swift/A. Beardmore (University of Leicester) / NASA/DOE/Fermi LAT Collaboration) pic.twitter.com/sLD7XsTLId
Sau vụ nổ, các nhà thiên văn học trên khắp thế giới đã chuyển hướng kính thiên văn của họ tới “màn trình diễn” ngoạn mục và hiếm có này trong vũ trụ, quan sát sự phát triển của nó từ nhiều điểm thuận lợi khác nhau.
Roberta Pillera, một nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Bách khoa Bari ở Ý, cho biết trong một thông cáo báo chí: “So với một vụ nổ tia gamma điển hình thì vụ nổ này gần Trái Đất hơn, điều này rất thú vị vì nó cho phép chúng tôi phát hiện ra nhiều chi tiết mà nếu không thì sẽ quá mờ để nhìn thấy”. “Đây cũng là một trong những đợt bùng phát mạnh nhất và sáng nhất từng được ghi nhận, điều này rất thú vị.”
Nhà thiên văn học Brendan O’Connor, một nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Maryland, cho biết trong một tuyên bố: “Vụ nổ này rất sáng và gần với Trái Đất, chúng tôi nghĩ đây là cơ hội chỉ có một lần trong thế kỷ để giúp các nhà thiên văn học hiểu được một số câu hỏi cơ bản nhất, chẳng hạn như sự hình thành của lỗ đen và sự tồn tại của vật chất tối.”
Giờ đây, các nhà thiên văn đã nhìn thấy những dấu hiệu đầu tiên của vụ nổ siêu tân tinh, dự kiến sẽ “bùng nổ” trong những tuần tới. Tuy nhiên, do vị trí nguồn phát ra vụ nổ trên bầu trời nhanh chóng đi vào phía sau của Mặt Trời, nên có thể sẽ không thể quan sát chi tiết nó cho đến khi “GRB 221009A” xuất hiện từ phía bên kia của Mặt Trời vào tháng 2 năm sau.
Theo The Epoch Times
