Ngược lại, không ít ý kiến phản đối, nói rằng khách hàng không cần phải dọn ly sau khi uống bởi trong giá nước đã bao gồm phí dịch vụ, còn việc dọn ly, khay là nhiệm vụ của nhân viên. Hai luồng ý kiến trái chiều liền gây tranh cãi trên các diễn đàn ăn uống những ngày gần đây và chưa có hồi kết. Tuy nhiên, nên dọn dẹp sau khi ăn uống tại quán hay không là các loại dịch vụ khác nhau mà nhiều người thường bị nhầm.
Thực chất, tự dọn ly, khay sau khi ăn, uống tại các cửa hàng vốn phổ biến ở nhiều nước trên thế giới, gọi là "tự phục vụ" (tiếng Anh: self service hoặc counter service). Theo đó, khách hàng sẽ gọi món, thanh toán rồi chờ lấy đồ ăn, uống tại quầy. Khách tự mang đồ ăn, thức uống tới bàn, đồng thời tự lấy muỗng, khăn giấy, đồ ăn kèm... Nhiều cửa hàng còn ra quy định khách phải tự dọn dẹp sau khi dùng. Nhân viên ở đây chủ yếu đứng chế biến và bán tại quầy, không cần phục vụ khách tại bàn.
Thực khách chờ gọi món trong một tiệm thức ăn nhanh theo hình thức "tự phục vụ" ở Mỹ. Ảnh: restaurantclicks
"Tự phục vụ" thích hợp dành cho người muốn có đồ ăn ngay, không phải đợi lâu, ưa sự tiện lợi và có thể chủ động mọi việc. Hình thức kinh doanh này giúp chủ nhà hàng giảm kha khá chi phí thuê nhân lực, cơ sở vật chất mà vẫn tạo thoải mái cho khách hàng. Vì thế, ăn uống theo kiểu "tự phục vụ" thường có ở các cửa hàng bình dân, đặc biệt là cửa hàng thức ăn nhanh.
Song, còn một kiểu ăn uống gần giống với "self service" gọi là "bán phục vụ" (tiếng Anh: semi service) nhằm tiết kiệm thời gian cho cả khách lẫn nhân viên. Nghĩa là khách hàng cũng gọi món và trả tiền trước tại quầy, rồi nhận hóa đơn và số thứ tự (hoặc thẻ rung thông báo), ngồi tại bàn. Nhân viên sẽ mang đồ ăn, thức uống đến cho khách. Bên cạnh đó, một số cửa hàng thức ăn nhanh hoặc quán cà phê có loại hình dịch vụ tương tự "bán phục vụ" là "phục vụ nhanh" (tiếng Anh: quick service). Chỉ khác ở chỗ, sau khi thanh toán, nhận hóa đơn và số thứ tự tại quầy, khách hàng chờ thông báo, đến lượt sẽ mang hóa đơn và số thứ tự đến quầy nhận thức uống rồi dùng tại bàn. Dù "bán phục vụ" hay "phục vụ nhanh" thì nhân viên đều là người dọn dẹp sau khi khách dùng xong và rời khỏi. Khách hàng có thể dọn ly hoặc không, tùy ý.
Nước uống trong một quán "phục vụ nhanh" ở Đà Lạt. Tại Việt Nam, hình thức "bán phục vụ" và "phục vụ nhanh" phổ biến hơn "tự phục vụ". Ảnh: Diệp Tử
Diệp Tử
