Tiền bạc và nhân cách, cái nào đáng quý hơn? Cậu em giàu có
– “Alo! Mời anh ra quán Thiên nhiên uống cà phê với em”. Nghe điện thoại của một chú em, tôi nghĩ chắc lại có việc gì quan trọng muốn đàm đạo đây.
Thoại kém tôi 4 tuổi, gia đình chú ta lâu nay vẵn coi tôi như người trong nhà tuy rằng không có họ hàng gì.
Chẳng có chuyện gì trong gia đình của chú, từ chuyện riêng tư tình cảm cho đến chuyện làm ăn, lúc thuận lợi cũng như khi gặp khó khăn, tôi đều được biết. Khi còn làm việc, với khả năng có thể tôi đều thật tình tham gia góp ý…
Vừa đánh chiếc xe máy đến cổng quán cà-phê tôi đã thấy chiếc xe ô tô màu sữa của chú đậu ở bãi, nghe chú ta khoe có giá đến 1,2 tỷ. Trong xe người tài xế được chú thuê tháng đang ngồi bên trong, chăm chú cắm mặt vào chiếc điện thoại trong tay.
Tôi kéo thêm một anh bạn vốn là kỹ sư nông nghiệp của một nông trường quốc doanh.
Vừa thấy chúng tôi đến Thoại cất tiếng :
– “Chào hai anh!” – Đồng thời kéo ghế mời. Thoại ăn mặc khá lịch sự. Áo sơ- mi cộc tay màu vàng nhạt, quần trắng và đặc biệt chú mang đôi giầy đen cao đế. Sau khi kêu đồ uống tuỳ thích, Thoại vào đề ngay:
– “Em tính gọi anh ra để anh tham gia cho em công việc này”. Vừa nói chú ta vừa rút trong túi ta một tờ giấy rồi nói tiếp: “Đây là tấm sơ đồ miếng đất, ở trên đó họ đã có ngôi nhà ba tầng lầu giá 22 tỷ tại quận 9 thành phố Hồ Chí Minh. Tấm sơ đồ đây, cả nhà em muốn xuống sống ở thành phố để hưởng thụ”.
Nghe câu nói “xuống thành phố hưởng thụ” tôi đã nghĩ trái khoáy: Người ta có tiền, có nhiều tiền họ đi mua đất ở bờ biển đẹp hay đến khu yên tĩnh, khí hậu trong lành, đây chú ta lại chọn một thành phố đông đúc ồn ào…
Tôi chưa kịp đưa ra ý kiến gì thì chợt có chú bé đánh giầy người nhỏ bé tật nguyền. Một tay chú bé bị liệt co vào trong ngực, tay còn lại khệ nệ xách hòm đồ nghề, dáng đi lắc lư khó nhọc. Chú bé đến gần chúng tôi cất tiếng lễ phép:
– “Cháu mời chú đánh giày ạ!”, đồng thời đưa đôi mắt khẩn khoản nhìn Thoại. Vì trong ba chúng tôi chỉ có một mình Thoại mang giày.
Thoại nghe lời mời chào của chú bé đánh giầy tật nguyền liền ra giọng hách dịch:
– “Ê, đánh giày giá bao nhiêu?”. Nghe hỏi như vậy, chú bé hiểu rằng đã gặp người khách có nhu cầu liền trả lời : “Mười năm ngàn ạ!”. Nghe giá chú bé nói, Thoại liền tụt đôi giày của mình ra, vẫn cầm trên tay hất hàm lên giọng ông chủ:
– “Mười hai ngàn đồng thôi, có làm thì làm?”. Vì mưu sinh chú bé đánh giày có một thoáng lưỡng lự rồi lẳng lặng cầm đôi giày của Thoại ra mé cặm cụi công việc.
Chỉ có ba ngàn với một chú bé đánh giày, câu chuyện quá nhỏ nhưng nó đã có dịp phơi bày nhân cách của Thoại.
Tôi giả vờ chăm chú xem tấm sơ đồ mà Thoại đã đưa, nhưng vẫn để ý đến câu chuyện giữa Thoại và chú bé đánh giày. Sau đó Thoại ngồi co hai chân trên chiếc ghế mây.
Chỉ có ba ngàn với một chú bé đánh giày tật nguyền, câu chuyện quá nhỏ nhưng nó đã có dịp phơi bày nhân cách của Thoại trần trụi trước tôi và người bạn đi cùng. Tôi cảm thấy xấu hổ thay vì có người bạn như vậy, ngầm ra dấu với người bạn, nhưng bất cần, anh bạn kỹ sư đứng lên dời bàn trong khi ly cà phê mới vơi đi một ít.
Trong tôi tình cảm lâu nay với Thoại cũng sụp đổ. Người bạn như thế này không thể chơi được. Thoại giàu có nhưng thiếu nhân cách trước một con người yếu thế.
Thay vì những lời góp ý trân tình tôi lại khách sáo:
– “Có tiền, nhiều tiền như chú trái đất này cũng bé như hòn bi. Chú cứ xuống Sài Gòn mà hưởng thụ, con cái chúng có xây dựng gia đình ở Hà Nội hay Hải Phòng có tiền cũng gần như bên hàng xóm thôi mà…”
Một thời gian sau chú ta chuyển xuống thành phố. Nghe đâu tiền bạc từ việc kinh doanh bất động sản vẫn đổ vào không ngừng, nhưng một điều chắc chắn tôi tin rằng: Tiền bạc của chú ta có nhiều hơn nữa cũng không thể mua được hạnh phúc hơn người như chú vẫn tưởng.
Nói về nhân cách sống. Thoại giỏi kiếm tiền nhưng không được giáo dục về nhân cách, như thế nào là nhân cách? Chú ta không hiểu. Thông qua hành vi của Thoại với chú bé đánh giày đã bộc lộ cái còn thiếu căn bản của Thoại, đó là nhân cách. Chính chú ta cũng không hề biết chúng tôi đã xem thường giá trị bên trong con người chú ấy, cho dù Thoại có trong tay hàng trăm tỷ.
Bản chất của văn hoá thực ra là hành vi giữa người với người…
Nhân cách đáng quý hơn tiền bạc
Nhân cách và đạo đức thể hiện giá trị của một con người, có tiền bạn có thể mua được mọi thứ nhưng không thể mua được nhân cách. Chúng ta có thể nghèo tiền bạc nhưng đừng nghèo nhân cách vì nhân cách đáng quý hơn tất thảy. Cũng đừng vì tiền mà đánh mất bản thân, để rồi đến một lúc nào đó bạn sẽ hối hận vì hành động và việc làm thiếu suy nghĩ của mình.
Cuộc sống này là một hành trình dài mà ở đó mỗi một bước đi, sự lựa chọn của bạn sẽ là kết quả quyết định tương lai về sau. Chúng ta không thể làm được điều gì nếu không có tiền, tiền tuy quan trọng nhưng không vì thế mà chúng ta bất chấp mọi thủ đoạn để có tiền.
Thật sai lầm khi quan niệm rằng có tiền sẽ có tất cả, vì tiền mà đôi khi chúng ta bỏ qua hạnh phúc mà chúng ta đang có. Tiền có thể tạo ra hạnh phúc, nhưng nó cũng nguyên nhân dẫn đến hạnh phúc nhanh chóng bị tan vỡ nếu chúng ta không biết khéo léo xử lý.
Một khi mất đi thì cho dù bạn có nhiều tiền đến mấy cũng không thể mua lại được. Tiền quý nhưng nhân cách lại càng quý và đáng quý hơn khi đó là đồng tiền trong sạch, đồng tiền do chính công sức của bạn làm ra. Trước sức cám dỗ của đồng tiền, người không có bản lĩnh sẽ dễ dàng bị sa ngã, quên đi giá trị của mình trong cuộc sống. Nếu có nhiều tiền thì chúng ta cũng đừng bao giờ xem thường người khác và phải biết quý trọng đồng tiền mà mình khổ cực kiếm được.
Giá trị của tiền bạc nằm ở cách bạn sử dụng nó như thế nào, còn giá trị của chúng ta thì thể hiện qua nhân cách sống của mỗi người. Tiền nếu được ta tiêu xài đúng đắn, hợp lý nó sẽ trở nên có giá trị. Tiền bạc chính là phép thử lòng người, nó giúp chúng ta đánh giá được phẩm chất, giá trị của một con người. Đừng vì tiền bạc mà làm mất đi mối quan hệ tình thân, bạn bè.
Càng rõ ràng về tiền bạc sẽ càng đỡ khó xử, tổn thương sau này, tình cảm nhờ vậy càng thêm bền chặt. Tiền bạc cũng có thể dẫn chúng ta đến những cảm xúc tiêu cực, gây ra sự nghi kỵ không đáng có. Vì vậy để tránh điều này, khi xây dựng mối quan hệ chúng ta đừng bao giờ đề cao giá trị của đồng tiền. Tiền cũng chỉ là thứ do chính chúng ta tạo ra, phục vụ cho chúng ta, vì vậy đừng để nó chi phối cuộc sống của mình.
Trong xã hội có kẻ giàu, người nghèo nhưng giá trị con người không nằm ở chỗ giàu hay nghèo mà quan trọng là ở thước đo nhân cách. Mỗi người có nhân cách, phẩm giá khác nhau, làm nên sự khác nhau về giá trị của bản thân.
Chúng ta sống phải biết làm chủ suy nghĩ và hành động của mình để không ảnh hưởng đến người khác. Sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân, luôn lắng nghe người khác góp ý để hoàn thiện bản thân, có như vậy cuộc sống của chúng ta mới cảm thấy nhẹ nhàng, hạnh phúc.
